DCD bij tieners
De uitingen van DCD bij tieners op een rij
Motoriek en bewegen bij tieners met DCD
Naarmate kinderen ouder worden, nemen ook de verwachtingen toe. Er moet vaak fijner gewerkt worden op school, er wordt verwacht dat het aankleden foutloos verloopt, en dat boekentassen zelfstandig kunnen gemaakt worden. Deze zaken blijven echter vaak uitdagend bij personen met DCD. Met de nodige aanpassingen komen we al heel ver.
Vrije tijd en hobby’s
Sommige jongeren met DCD nemen zonder problemen deel aan vrijetijdsactiviteiten. Andere ervaren dan weer moeite met planning en/of vermijden soms fysieke activiteiten. Culturele uitstapjes of activiteiten zonder sterke competitie maar met een hoog fairplaygehalte vinden ze vaak aangenamer.
Het socio-emotionele welzijn van tieners met DCD
DCD kan het zelfbeeld van jongeren beïnvloeden, waardoor ze minder interactie kunnen opzoeken met leeftijdsgenoten. Onderzoek toont aan dat jongeren met DCD een groter risico lopen op het ontwikkelen van een depressie en/of faalangst. Het is dan ook belangrijk om het zelfbeeld voldoende te bewaken en tijdig hulp en ondersteuning aan te bieden.
Wat met zelfredzaamheid en dagelijkse activiteiten?
Zelfredzaamheid draait om het vermogen om dagelijkse taken zelfstandig uit te voeren, zonder al te veel afhankelijkheid van anderen. Het gaat erom voor jezelf te kunnen zorgen én onafhankelijk te functioneren.
Tieners leren veel nieuwe vaardigheden zoals make-up aanbrengen, een baard scheren en juwelen aandoen. Het kan wat langer duren voor ze deze taken onder de knie krijgen. Maar ook andere alledaagse taken zoals aankleden, wassen, eten met bestek, en huishoudelijke taken kunnen uitdagend blijven. Ook het leren autorijden kan wat langer duren. Maar met veel oefening en een begripvolle en geduldige begeleider, geraken ze er zeker wel!
Studeren als je DCD hebt
DCD heeft geen invloed op de intelligentie van een persoon. Je kan dus zeker verder studeren met DCD! Desalniettemin kan het zijn dat hun bewegingsproblemen niet enkel een uitdaging vormen in het algemeen functioneren, maar ook bij het studeren.
Jongeren met DCD kunnen bijvoorbeeld uitdagingen ervaren bij het schrijven. Vaak gaat het schrijven trager, maken ze meer vlekken en kost het veel energie, wat een invloed kan hebben op de schoolse prestatie. Het gebruik van een laptop als onderwijsondersteuning, ook bij examens, kan hierbij een groot hulpmiddel zijn. Verder hebben jongeren met DCD vaak meer tijd nodig om nieuwe vaardigheden onder de knie te krijgen. Meer tijd om deze vaardigheden te leren kunnen hierbij helpen.
Naast uitdagingen op vlak van bewegingsvaardigheden ervaren jongeren met DCD ook uitdagingen met executieve functies. Dit zijn een set van cognitieve functies die belangrijk zijn bij het organiseren en plannen van taken, het opletten in de les zonder afgeleid te worden door interne of externe prikkels en het navigeren van het ene auditorium naar het andere. Jongeren met DCD hebben het hierdoor soms moeilijk met het plannen van hun studeertijd of met het opvolgen van instructies die tijdens de les werden uitgelegd.
Spraak en taal bij tieners met DCD
Taal- en/of spraakproblemen komen vaak voor bij tieners met DCD. Wanneer het om een taal- of spraakstoornis (zoals spraakontwikkelingsdyspraxie) gaat, verdwijnt die niet wanneer het kind opgroeit. We merken wel dat tieners zich daar meer bewust van zijn en geleerd hebben hoe ze ermee om kunnen gaan. Zo merk je dat, wanneer ze geen stress hebben en rustig de tijd nemen, er soms minder problemen zichtbaar zijn. Tijdens stressvolle momenten of wanneer ze heel vermoeid zijn, geraken ze moeilijker uit hun woorden.
Een studentenjob?
Het vinden van een gepaste studentenjob kan een bijzondere uitdaging zijn bij jongeren met DCD. Bijkomende ondersteuning en praktische tips komen hierbij goed van pas om hen te helpen navigeren in de wereld van de arbeidsmarkt, ondanks de obstakels die DCD met zich meebrengt. Net zoals bij andere tieners, is het belangrijk om je eigen unieke talenten te ontdekken om de juiste job te vinden.